Ranghugmyndir, mýtur og skilningsleysi
Það er ekki eðlilegt að fá mjög mikla verki við blæðingar og nauðsynlegt að leita til sérfræðings til að fá úr því skorið hvort um endómetríósu sé að ræða.
Samfélagið sýnir vandamálum sem fylgja sjúkdómnum oft lítinn skilning og fæstir gera sér grein fyrir því hversu alvarlegar afleiðingar hann getur haft á daglegt líf og atvinnuþátttöku.
Glímt við þrautseigar mýtur
Þetta sjúkdómsástand hefur í gegn um tíðina verið skilgreint á misgóða vegu í tengslum við blæðingar, ófrjósemi og verki. Ein goðsögnin er sú að verkir séu eðlilegur hluti af lífi einstaklinga sem hafa blæðingar. Þegar því er haldið fram, sérstaklega þegar um er að ræða unga einstaklinga, þá fælir það viðkomandi frá því að leita sér hjálpar og við það seinkar greiningu sjúkdómsins oft um allmörg ár. Algengt er að það taki 6-10 ár þar til greiningin fæst, en til þess þarf skurðaðgerð sem nefnist kviðarholsspeglun. Að meðaltali má segja að verkir hjá einstaklingi með endometríósu vari í 13 daga í hverjum mánuði.
Við höfum tekið saman nokkrar mýtur sem fylgt hafa umræðunni um endómetríósu. Smelltu á hnappinn til að sjá staðreyndirnar sem búa að baki.
Mýta
Staðreynd
Það er eðlilegt að fá mikla verki á blæðingum.
Miklir verkir á blæðingum geta verið merki um að viðkomandi sé með endómetríósu. Það er ekkert eðlilegt við það.
Mýta
Staðreynd
Endómetríósa er ekkert annað en ímyndunarveiki og móðursýki
Endómetríósa er líkamlegur sjúkdómur sem getur valdið bólgum, blæðingum og blöðrumyndun. Áralangir verkir vegna endómetríósu geta valdið andlegri vanlíðan, sérstaklega ef sjúkdómurinn hefur ekki verið greindur. Þess vegna er nauðsynlegt að leita til sérfræðings ef einkenni gera vart við sig.
Mýta
Staðreynd
Endómetríósa kemur fyrst fram hjá einstaklingum yfir tvítugu.
Endómetríósa getur komið fram hjá einstaklingum við fyrstu blæðingar.
Mýta
Staðreynd
Þungun læknar endómetríósu.
Engin lækning er til við endómetríósu. Einstaklingar geta upplifað mildari einkenni endómetríósu á meðgöngu sökum aukningar á prógesteróni í líkamanum.
Mýta
Staðreynd
Legnám læknar endómetríósu.
Engin lækning er til við endómetríósu og flestir einstaklingar sem fara í legnám upplifa verki eftir aðgerð.
Vandamál í daglegu lífi
Sjúkdómurinn getur haft í för með sér veruleg vandamál í daglegu lífi. Niðurstaða evrópskrar könnunar, sem gerð var meðal kvenna með endómetríósu, leiddi í ljós eftirfarandi:
- 73% kvenna eru ófærar að taka þátt í félagslífi nokkra daga í hverjum mánuði.
- 80% kvennanna sögðu að endómetríósa truflaði svefn og gæði hans.
- 35% kvennanna svöruðu að endómetríósa hefði áhrif á samlíf þeirra og væri jafnvel orsök hjónaskilnaðar.
- 80% kvennanna höfðu verið fjarverandi frá vinnu á sl. 5 árum vegna endómetríósu og af þeim hafði:
- 14% verið sagt upp starfi, þær misst það með öðrum hætti eða neyddar til að fara á eftirlaun löngu fyrir eðlilegan tíma.
- 8% skipt um atvinnu vegna vandamála í tengslum við fjarvistir.
- 14% dregið úr vinnu og farið í hlutastarf.
- Alls höfðu 66% þeirra sem tóku þátt í könnunni fengið ranga sjúkdómsgreiningu í upphafi.
Við höfum útbúið blað með upplýsingum um endómetríósu, sem hægt er að afhenda atvinnurekendum svo þeir átti sig á eðli sjúkdómsins og áhrif hans á starfsgetu. Blaðið má nálgst hér.
Árný Ingvarsdóttir sálfræðingur hélt fyrirlestur um andleg áhrif krónískra sjúkdóma á fræðslufundi 10. október 2009.